Leven Lang Ontwikkelen:

Snel schakelen, commerciële blik en lef nodig

Op 13 april organiseerden het Versnellingsprogramma Arbeidsmarkt en CIV Groen de eerste van een serie webinars Leven Lang Ontwikkelen. In dit webinar stond het scholingsaanbod centraal. Groen onderwijs moet aan de slag als we onze plek als regionaal kenniscentrum willen behouden binnen het geweld van particuliere aanbieders. Onder meer door ons beter te profileren als aanbieder van cursussen en opleidingen.

Centraal stond de vraag: hoe organiseren we –onderwijs en arbeidsmarkt– samen een goed portfolio van cursussen voor het groene domein in alle kleuren en maten, dat goed aansluit op de vraag van regionale arbeidsmarkt en overheidsbeleid in dit complexe veld? Ruim 70 deelnemers uit het hele land kwamen hiervoor digitaal bij elkaar in dit eerste Zoom Webinar.

“Er is modern aanbod nodig, gericht op de volwassen deelnemer”, aldus Annemarie Moons (trekker van Versnellingsprogramma Arbeidsmarkt) en Titia Bredee (portefeuillehouder LLO van Yuverta), die het eerste webinar openden en na afloop reflecteerden. “Snel schakelen, een commerciële blik en lef is nodig om toekomstgericht een portfolio te ontwikkelen.”

Mis niet de boot

Er kwam veel los tijdens de presentaties en workshops. Alles is al wel ergens een keer bedacht, maar hoe brengen we dit samen? Voor dit traject is bestuurlijk draagvlak nodig, en vooral ook doorzetkracht. Het betekent dat persoonlijke en schoolse belangen op de korte termijn soms misschien ondergeschikt moeten zijn. Er is een cultuurverandering nodig bij scholen: meer ondernemerschap, meer vraaggestuurd werken, meer flexibiliteit. Zorg er ook voor dat je docenten hebt die enthousiast worden van zij instromers. Het is echt een andere tak van sport dan jonge mensen opleiden.

LLO wordt een steeds belangrijker onderdeel van het bedrijfsmodel voor scholen. Mis die boot niet, anders besta je straks niet meer.

Verder praten

Dit eerste webinar toonde aan dat er veel behoefte is om kennis uit te wisselen en samen na te denken over samenwerken aan Leven Lang Ontwikkelen.

Verslag van het webinar en downloads

Kennispunt Leven Lang Ontwikkelen MBO Raad
Thomas Boekhoud praatte de deelnemers bij over het kennispunt LLO dat de MBO Raad met hulp van het ministerie van OCW heeft opgezet voor alle ROC’s en AOC’s. De afgelopen maanden heeft hij bij de scholen een inventarisatie gedaan van het beleid en aanbod.

Download hier de presentatie van Thoma Boekhoud

De route die hij ziet voor het onderwijs op korte termijn:

Transparant in kaart brengen wat er al is en dat uitwisselen en inzichtelijk/toegankelijk maken voor elkaar.

Gezamenlijk portfolio formuleren op basis van 1

Uitwisselen wat iedereen al aan het ontwikkelen is. Daarin samen optrekken

Vaststellen waar witte vlekken zitten, bekeken vanuit arbeidsmarktbehoefte

Reflecties van bedrijfsleven
Daarna gaven vier sprekers hun perspectief op Leven Lang Ontwikkelen vanuit de invalshoek van het bedrijfsleven.

Peter Loef (Glastuinbouw Nederland): “Zoek de energie in de sectoren op, kom uit die school en benut de bestaande initiatieven zoals Kas Groeit en Talentboom. Gebruik de kennis en context die ook bij de bedrijven zit. Benut contact met brancheorganisaties. Zorg dat je aanbod flexibel te maken is. Denk ook aan anderstalige trajecten, steeds meer werknemers uit het buitenland blijven hier en moeten geschoold worden.”

Lees hier meer over de modules Big Data in de tuinbouw waar Peter over sprak (een aantal mensen heeft via de chat aangegeven hier belangstelling voor te hebben)

Arry Verhage (Stichting Ontwikkelingsfonds Levensmiddelenindustrie): “De Foodsector gelooft in wendbaar vakmanschap, informeel leren in de praktijk. We moeten dit koppelen aan formeel leren en expliciet maken. Ga heel dicht bij de medewerkers en hun werkproces zitten (Food). Zorg voor veel learning on the job. De huidige mbo kwalificatiestructuur is hier prima geschikt voor. Het is goed dat scholen zich richten op de ontwikkeling van mensen. Het gaat niet om het papiertje. Regionale samenwerkingsverbanden zoals Food Academy en onderlinge uitwisseling helpen hierbij.”

André Hoogendijk (BO Akkerbouw): “Er is veel groene én grijze kennis nodig. Wij moeten inzetten op stimuleren op een leercultuur binnen bedrijven. In het groene onderwijs is er nog veel te winnen: men komt nu vaak uit bij particuliere cursussen. Gebruik regionale praktijkclusters, campussen, meetingpoints waar onderwijs en bedrijfsleven al bij elkaar komen. Toon lef, ondernemerschap, commerciële vaardigheden (óók in ontwikkeling). Concurreer niet met elkaar. Realiseer je dat LLO (mede) het bedrijfsmodel van de toekomst is, een uitdaging die we graag samen aangaan.”

Jack de Reus (Groei.zone van Zone.College): “We hebben een inventarisatie van trends en ontwikkelingen bij bedrijven in onze regio gedaan. Hieruit hebben we een concept ontwikkeld: Switch, om passende aansluitingen te creëren. Hierbij zoeken we echt de samenwerking.”

Bekijk hier de sheets van Jack de Reus over de inventarisatie en Switch

Workshops

Na het plenaire deel gingen de deelnemers uiteen in 8 verschillende workshops. Met goede voorbeelden of juist een kansrijke uitdaging. Elke workshop trapte af met een korte introductie, daarna ging men in gesprek met de andere deelnemers.

Er werd gebrainstormd in het online whiteboard Miro.

Bekijk het Mirobord (log in met je eigen account, dit is eenvoudig aan te maken)

Tips en adviezen uit de workshops:

Ontwikkel voorschakeltraject tbv Food professionals.

Ga op de stoel van de toekomstig deelnemers zitten, maak bijvoorbeeld persona’s.

Besteed veel tijd aan het bevragen en interviewen van bedrijven: wat zijn de échte vragen, behoeftes, belangen.

Organiseer deze vraagarticulatie.

Investeer in het netwerk met bedrijven en branches, ook als het in eerste instantie maar gaat om kleine studentaantallen.

Werk intensief aan gezamenlijkheid in bijvoorbeeld een brancheopleiding. Vertrouwen en openheid is cruciaal, want je moet echt willen delen.

Zorg dat je aanbod flexibel is, zodat je aan kunt sluiten bij een diversiteit aan bedrijfsvragen.

Doe daar tegelijk niet té ingewikkeld over: (bijna) alles is al een keer bedacht. Knip/plak/ontwikkel naar maatwerk

Communiceer over het hele proces/ontwikkeling naar alle betrokkenen. Het gaat om een complex stakeholdertraject, waarbinnen je snel flexibele producten wil ontwikkelen.

Flexibel aanbod betekent ook flexibel certificeren. Hoe ziet dat er uit? Kun je bijvoorbeeld leertrajecten op de werkvloer, certificeerbaar maken?

Werk online leren verder uit, gebruik goed voorbeelden en verken hybride trajecten.

Werk samen als groen onderwijs! Particuliere aanbieders zien ook een markt en zijn snel en goed in marktbewerking.

Overzicht workshops en presentaties:

Samenwerken aan LLO in het praktijkcluster Food – Nancy Boterblom (Clusius College & praktijkcluster Food van CIV Groen)

Hoe komen we tot een gezamenlijk arrangement voor bijscholing op bedrijfsspecifieke vaardigheden in de food?

>> Bekijk de presentatie

Een nieuwe brancheopleiding voor boomkwekerij – Robert Soesman (Talentboom)
De adviseurs van Talentboom adviseren medewerkers in de Boomkwekerij over hun ontwikkeling en passende scholing. In samenwerking met de doorgaans kleine regionale opleidingen van de AOC's wordt een nieuwe brancheopleiding ontwikkeld. Wat komt hier bij kijken?

>> Bekijk de presentatie

Wat maakt brancheopleidingen zo succesvol als vorm van beroepsonderwijs? - Jolanda Rosloot (Kasgroeit)

In meerdere branches (bijvoorbeeld glastuinbouw, hoveniers/groenvoorzieners) bestaan eigen brancheopleidingen. Jolanda Rosloot van Kasgroeit is, met onder meer CIV Groen partner Glastuinbouw Nederland, betrokken bij de Brancheopleiding Glastuinbouw. Deze is gericht op werkenden in de glastuinbouw en blijkt te voorzien in een behoefte. Wat is het geheim van de aanpak? En wat kunnen scholen en andere branches hier van leren?

>> bekijk de presentatie

Zij-instromers in de Food – Arry Verhage (Stichting Ontwikkelingsfonds Levensmiddelenindustrie SOL)

In Noord-Nederland ontwikkelen bakkerij- en zoetwaren bedrijven, MBO Life Sciences, ROC Friesland College en VHL samen, vanuit het Bakery Sweets Center, nieuwe opleidingen en cursussen waaraan medewerkers en zij-instromers actief deelnemen. Wat zijn de succesfactoren en waar liggen kansen?

>> Bekijk de presentatie

Een kijkje buiten het groen - Ineke Magdelijns (ROC van Twente)
In de bouwsector ontwikkelen 12 ROC's, in nauwe samenwerking met een aantal marktpartijen, flexibel en vraaggestuurd onderwijs voor Timmeren en Metselen. Hoe doen zij dat? Daarna gaan we aan de slag met de vraag “Hoe maximaliseer je betrokkenheid en verbinding binnen een cultuuromslag die nog niet door alle projectmedewerkers als zodanig wordt ervaren?”

>> Bekijk de presentatie

Een online omgeving voor cursussen en trainingen – Judith Custers (Citaverde College)

Citaverde College heeft een eigen webshop voor cursussen. Hoe zit dit in elkaar, door wordt deze bemenst en hoe werkt het in de praktijk? Waar moet je aan denken als je binnen je eigen organisatie ook een digitale omgeving voor cursussen wilt opzetten?

>> Bekijk de presentatie

De kracht van het praktijkleren in het mbo – Liesbeth van der Vegt (S-BB)

Hoe kan het mbo aan werkenden en werkzoekenden vraaggericht om,- her- en bijscholing kan bieden? We kijken naar: 1. leerbanen met een bbl-opleiding, 2. leerbanen met een opleiding tot mbo-certificaat en 3. praktijkleren met een praktijkverklaring voor kwetsbare doelgroepen waarvoor een mbo-diploma/certificaat (nog) niet haalbaar is.

>> Bekijk de presentatie

Artificial Intelligence en toepassingen in de groene sector - Caroline Wolderling (Kwartiermaker Digitalisering & Technologie Groenpact) & Jolanda Bakker (werkgroep Human Capital van de Nederlandse AI Coalitie)

Het Versnellingsprogramma Digitalisering & Technologie (GroenPact) ontwikkelt samen met de Nederlandse AI Coalitie awareness-modules voor professionals (onderwijs vanaf mbo-niveau & LLO) over Artificial Intelligence en toepassingen daarvan in de groene sector. Welke elementen zou het ontwikkelteam mee moeten nemen in termen van inhoud, skills, vorm en proces? En hoe zien de deelnemers deze AI-module in een context met andere onderwerpen zoals data science, sensortechnologie en robotica?

>> Bekijk de presentatie