Efficiënt bodembeheer met slimme sensoren

Tekst en beeldmateriaal: Gert Folkerts, DT-regisseur van de expertgroep sensing

Moderne sensortechnologie maakt het mogelijk om deze eigenschappen snel en nauwkeurig in kaart te brengen. Of het nu gaat om bodemverdichting, vochtgehalte, voedingsstoffen of temperatuur: de juiste sensoren bieden inzichten die boeren helpen om hun percelen optimaal te beheren en de opbrengst te maximaliseren. In dit artikel verkennen we verschillende sensortechnologieën die ingezet worden voor bodemonderzoek, van de RhoC sensor voor bodemverdichting tot geavanceerde remote sensing methoden.

Bodemverdichting meten

Laten we bij de basis beginnen. Land wordt intensief bewerkt met zware machines om gewassen te verbouwen. Al deze bewegingen beïnvloeden de bodemdichtheid en structuur. Volgens Karin Pepers van Aeres Hogeschool Dronten, kan bodemverdichting de opbrengst met wel 10 tot 40% verlagen en andere negatieve gevolgen veroorzaken. Daarom is het belangrijk om bodemverdichting nauwkeurig te meten.

Pepers maakt hiervoor gebruik van de Medusa Radiometrics RhoC sensor, een innovatieve technologie die de bulkdichtheid van de bodem direct in het veld kan meten. De RhoC sensor werkt met gammastraling van een laagactieve bron en meet tot op een diepte van 80 cm. Met een boorgat van slechts 30 mm diameter is er geen uitgebreid laboratoriumonderzoek nodig, wat tijd en kosten bespaart. Deze methode maakt het mogelijk om snel en precies te bepalen waar verdichting optreedt, zodat gerichte maatregelen kunnen worden genomen om opbrengstverliezen te voorkomen.

RhoC 5 sensor

Meten zonder graven: de bodem in kaart met de EM38

Een andere slimme manier om de bodem te onderzoeken is met de EM38. Deze sensor meet de elektrische geleidbaarheid van de bodem, een indicator voor het zout-, klei- en vochtgehalte. De EM38 kan tot op een diepte van 0,5 tot 1 meter meten, waardoor grote oppervlakken snel en zonder graafwerk onderzocht kunnen worden. De verzamelde data wordt omgezet in gedetailleerde bodemkaarten die boeren helpen om precies daar te bemesten of irrigeren waar het echt nodig is, wat tijd, werk en kosten bespaart.

EM38

Remote Sensing: de bodem meten vanuit de lucht

Bij remote sensing worden bodemeigenschappen gemeten zonder fysiek contact, bijvoorbeeld vanuit de lucht met drones, satellieten of vliegtuigen, of vanaf de grond met vaste sensoren. Deze methode gebruikt drie hoofdprincipes:

1. Lichtreflectie - zichtbaar en onzichtbaar licht, zoals infrarood.
2. Warmtestraling - thermische metingen.
3. Radar - actieve signalen die teruggekaatst worden.

Met drones kunnen gedetailleerde kaarten van percelen worden gemaakt, waarmee boeren vroegtijdig ziektes, droogtestress en andere problemen kunnen opsporen en aanpakken. Dit verhoogt de efficiëntie van gewasbeheer en verbetert de opbrengst.

Remote sensing

Overige sensoren

Naast bodemverdichting en geleidbaarheid zijn er diverse andere sensoren die belangrijk zijn voor bodemonderzoek:

EC-sensoren meten de elektrische geleidbaarheid, een indicatie voor het zout- en meststofgehalte in de bodem.

Bodemvochtsensoren brengen het watergehalte in kaart, essentieel voor irrigatiesturing.

Temperatuursensoren monitoren de bodemtemperatuur, belangrijk voor kieming en wortelgroei.

pH-sensoren meten de zuurtegraad van de bodem, die invloed heeft op de opname van voedingsstoffen.

Door deze sensoren slim te combineren ontstaat een compleet beeld van de bodemcondities, waardoor teeltstrategieën verder geoptimaliseerd kunnen worden.

Tot slot

Moderne sensortechnologie biedt ongekende mogelijkheden voor precisielandbouw. Of het nu gaat om bodemstructuur, vochtbalans, voedingsstoffen of temperatuur: met de juiste sensoren kunnen boeren hun percelen steeds efficiënter beheren en de opbrengst maximaliseren. Dit draagt bij aan duurzamere landbouwpraktijken en een hogere voedselproductie voor de toekomst.