Tekst: Mirjam Kuggeleijn
Dit artikel werd geschreven voor De Groene Monitor
Jaap Bond: “Als snel deed het team de coördinatie van de hele keten: tuinbouw, akkerbouw en ook de logistiek schoof aan. Onze grootste zorg in die begindagen van de lockdown, was het openhouden van de binnengrenzen van Europa. Dat lukte! Er kwamen ‘fast green lanes’ voor versproducten en bloemen, zodat de export door kon gaan zonder grensvertraging.
"Het was in de hele wereld crisis"
Toch waren er wel branches die helemaal stil vielen. De sierteelt bijvoorbeeld. Er was geen bloemenwinkel meer open en ook de export naar Azië lag helemaal stil. Je kunt bloemen moeilijk invriezen, dus die gingen voor een groot deel de shredder in. Een deel vond een afzetmarkt in Nederland en dat ging heel goed. Met name de extra acties in de supermarkten zorgden voor extra verkoop van bloemen in het binnenland.
Ook de afzet van groente en fruit vanuit de food keten (restaurants, horeca en hotels) viel in een keer stil. Er zijn enorm veel initiatieven ontstaan om producten op een andere manier te verkopen of om deze op een andere manier te verwerken.
Lees ook: ‘Zorgt de coronacrisis voor blijvende verandering in de keten?’
Dat nam niet weg dat er enorme schade ontstond. Met name heel specifieke producten kun je niet even simpelweg in een supermarkt neerleggen. De consument koopt die onbekende artikelen niet.Het sluiten van de horeca heeft dan ook vooral effect gehad op een aantal echte nicheproducten, waar consumenten niet veel mee kunnen. Denk dan aan de plantjes van Coppert Cress, kruidige cresssen waar vooral restaurants mee werken. Of frietaardappelen, die konden we ook nergens meer kwijt.
Waar we ons ook vanaf het begin mee bezig hebben gehouden in het crisisteam, was arbeid. Lukt het om de grenzen open te houden voor alle arbeidsmigranten die -vooral in de zomer- hard nodig zijn voor het oogsten? Ook dat lukte, maar uiteindelijk bleven sommige arbeiders toch liever in eigen land. Dit kon echter heel goed worden opgevangen met scholieren. De scholen waren dicht en zij zaten veelal zonder bijbaantje, omdat de horeca dicht was. Eigenlijk hebben we wat arbeid betreft helemaal geen probleem gehad. Alleen de aspergetelers, die kregen het net niet rond. Dat is zo’n korte, hoge piek. Er zijn helaas wat asperges achtergebleven in de grond dit jaar. Lees ook: De Seizoenarbeiders verbinden Nederlandse jongeren met agrarische sector De tweede golf
De tweede golfHet gaat nu weer een stuk beter. Mede dankzij de overheidssteun zijn er nauwelijks bedrijven omgevallen. Er zijn wel veel bedrijven gestopt. We zijn dat nu aan het monitoren. Veel bedrijven zonder bedrijfsopvolging bijvoorbeeld hebben geen zin meer in een nieuwe lening of extra investeringen om te overleven. Lelie- en tulpentelers hebben toestemming gekregen vanuit de ACM (Autoriteit consument en Markt) en Europa om tijdelijk minder te telen. Ondanks het verminderde aanbod blijven de prijzen wel iets aan de lage kant. Met name de lelies worden in Azië veel gebruikt bij feesten en evenementen, die zijn er nog steeds een stuk minder natuurlijk. En de afzet van bollen naar landen als China, Vietnam en Mexico zijn ook nog niet op het oude niveau. Maar verder mogen we niet klagen, vooral als we bedenken hoe het er in maart voor stond. Al met al kunnen we gerust stellen dat het herstel van de eerste golf boven verwachting is. Ik ben enorm trots op onze sector, de samenwerking en hoe we zijn omgegaan en omgaan met deze crisis. We zijn enorm veerkrachtig gebleken!”
Voldoende arbeid
Er waren ook branches die enorm profiteerden van de corona-crisis. De tuincentra bijvoorbeeld hadden enorme omzetten, die konden de spullen niet áánslepen.
De afzet van versproducten levert tijdens de tweede golf kan wel opnieuw problematisch worden . In sommige exportlanden zijn de restaurants nog gewoon open, dat scheelt, maar de gedeeltelijke lockdown in andere landen heeft direct weer een effect op onderdelen van de glastuinbouw, foodservice en (friet) aardappelen.
Meer lezen?
Abonneer je dan op onze Nieuwsbrief. Je ontvangt elke maand een selectie van de nieuwste ‘Groen in Actie’ verhalen, nieuws en events.
Meer lezen?
Abonneer je dan op onze Nieuwsbrief. Je ontvangt elke maand een selectie van de nieuwste ‘Groen in Actie’ verhalen, nieuws en events.
